กรมชลฯ ลงพื้นที่ติดตามโครงการศึกษาความเหมาะสมและผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น อ่างเก็บน้ำห้วยทรายขาว จ.พะเยา ช่วยประชาชนแก้แล้ง-น้ำท่วม

ที่ผ่านมา กรมชลประทาน เดินหน้าพัฒนาแหล่งน้ำอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้พี่น้องประชาชนมีน้ำกินน้ำใช้อย่างเพียงพอทั้งในช่วงฤดูแล้ง และช่วยบรรเทาอุทกภัยในช่วงฤดูฝน และเมื่อวันที่ 15 พ.ย.65 เราได้มีโอกาสเดินทางไปในกิจกรรมสื่อมวลชนสัญจรกับกรมชลประทาน โดยนายสุรชาติ มาลาศรี ผู้อำนวยการสำนักบริหารโครงการกรมชลประทาน  พร้อมคณะผู้บริหารกรมชลประทาน ,บริษัทที่ปรึกษาโครงการ นำทีมสื่อมวลชนลงพื้นที่ติดตามความก้าวหน้าโครงการศึกษาความเหมาะสมและผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น อ่างเก็บน้ำห้วยทรายขาว และพบผู้นำท้องถิ่น รวมถึงประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากโครงการ ณ บริเวณอ่างเก็บน้ำห้วยทรายขาว ต.สระ อ.เชียงม่วน จ.พะเยา

นายสุรชาติ มาลาศรี ผู้อำนวยการสำนักบริหารโครงการกรมชลประทาน กล่าวว่า ในอำเภอเชียงม่วนและอำเภอปง จังหวัดพะเยา ซึ่งตั้งอยู่ในลุ่มน้ำยมตอนบน มักจะประสบปัญหาน้ำแล้งและน้ำท่วมเป็นประจำทุกปี เพราะสภาพภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสูงและลาดชัน น้ำไหลลงสู่ตอนล่างอย่างรวดเร็ว และมีแหล่งกักเก็บน้ำได้น้อยมาก กรมชลประทานจึงดำเนินการศึกษาจัดทำแผนหลักการพัฒนาและบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ดังกล่าว โดยผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน ตามขอบเขตของการศึกษาคือ

1) จัดทำแผนหลักการพัฒนาและการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำแบบมีส่วนร่วมในพื้นที่อำเภอเชียงม่วนและอำเภอปง จังหวัดพะเยา (ยกเว้นพื้นที่ชลประทานของอ่างเก็บน้ำปี้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในเขตตำบลสระ อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา)

2) คัดเลือกโครงการที่มีลำดับความสำคัญ จำนวน 5 โครงการ จากแผนหลักมาดำเนินการศึกษาวางโครงการ (Pre-Feasibility Study) เพื่อเตรียมความพร้อม

3) ดำเนินการศึกษาความเหมาะสม (Feasibility Study) และผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น (IEE) โครงการอ่างเก็บน้ำห้วยทรายขาว อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา เพื่อเตรียมความพร้อมในขั้นการออกแบบรายละเอียดและค่าก่อสร้างโครงการ

โดยผลของการศึกษาจัดทำแผน สามารถวิเคราะห์ปัญหาและรวบรวมโครงการพัฒนาแหล่งน้ำได้ทั้งหมดจำนวน 416 โครงการ และ 5 โครงการในอำเภอปงมีความสำคัญสูงสุด ควรนำมาศึกษาวางโครงการเพื่อเตรียมความพร้อมในการพัฒนาลำดับต่อไป ซึ่งต้องจัดทำรายงานการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้อต้น ได้แก่

1. อ่างเก็บน้ำห้วยขาม  บ้านท่าฟ้าเหนือ ตำบลสระ อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ความจุเก็บกัก 4.29 ล้านลูกบาศก์เมตร พื้นที่รับประโยชน์ 2,757 ไร่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติโซน C จำนวน 297 ไร่
2. อ่างเก็บน้ำห้วยแม่ปั๋ง หมู่ 6 บ้านบ่อเบี้ย ตำบลบ้านมาง อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ความจุเก็บกัก 2.93 ล้านลูกบาศก์เมตร พื้นที่รับประโยชน์ 4,436 ไร่ ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติ 233 ไร่
3. อ่างเก็บน้ำน้ำม่าว หมู่ 6 บ้านหนุน เทศบาลตำบลแม่ยม อำเภอปง จังหวัดพะเยา ความจุเก็บกัก 1.27 ล้านลูกบาศก์เมตร พื้นที่รับประโยชน์ 4,811 ไร่ ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติ 88 ไร่
4. อ่างเก็บน้ำน้ำรวบ หมู่ 9 บ้านแม่ทาย ตำบลออย อำเภอปง จัดหวัดพะเยา ความจุเก็บกัก 2.08 ล้านลูกบาศก์เมตร พื้นที่รับประโยชน์ 1,513 ไร่ ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเวียงลอ 84 ไร่
5. อ่างเก็บน้ำห้วงดงดำ (ห้วยแพะ) หมู่ 8 ห้วยคอกหมู ตำบลนาปรัง อำเภอปง จัดหวัดพะเยา ความจุเก็บกัก 3.429 ล้านลูกบาศก์เมตร พื้นที่รับประโยชน์ 1,517 ไร่ โดยพื้นที่นี้ไม่ต้องจัดรายงานการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม

สำหรับการศึกษาวางโครงการทั้ง 5 โครงการ จะอยู่ภายใต้โครงการศึกษาความเหมาะสมและผลกระทบสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น อ่างเก็บน้ำห้วยทรายขาว ตำบลสระ อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ซึ่งเป็นโครงการที่กรมชลประทานดำเนินการศึกษาความเหมาะสมเบื้องต้นไว้แล้วในปี พ.ศ. 2559 เพราะเป็นพื้นที่อุทยานแห่งชาติ เพื่อเตรียมความพร้อมในขั้นการออกแบบรายละเอียดและจัดหางบประมาณก่อสร้างโครงการต่อไป
และรายละเอียดของที่ตั้งโครงการฯ อยู่หมู่ที่ 8 บ้านราษฎร์พัฒนา ตำบลสระ อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา มีผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมได้แก่พื้นที่ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำชั้น 4 พื้นที่อุทยานแห่งชาติ 246 ไร่ พื้นที่การใช้ประโยชน์ที่ดินที่เป็นป่าไม้ 210 ไร่ ด้านสังคม ได้แก่ พื้นที่ทำกินราษฎรกระทบ 36 ไร่ ส่วนพื้นที่รับประโยชน์จากโครงการทั้งฝั่งขวาและฝั่งซ้ายรวม 1,320 ไร่ ค่าลงทุนโครงการ (เฉพาะหัวงานเขื่อนและอาคารประกอบ) 34.63 ล้านบาท ค่าลงทุน/พื้นที่รับประโยชน์ 34,120 บาท/ไร่

อย่างไรก็ตาม หากอ่างเก็บน้ำห้วยทรายขาว แล้วเสร็จ จะสามารถเป็นแหล่งเก็บกักน้ำต้นทุนสำหรับอุปโภคบริโภค และด้านการเกษตร ให้กับประชาชนในพื้นที่ อ.ปง และ อ.เชียงม่วน จ.พะเยา นับว่าเป็นการยกระดับความเป็นอยู่ของประชนในพื้นที่ให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น   นอกจากนี้ยังสามารถช่วยบรรเทาภัยแล้ง และบรรเทาอุทกภัยในพื้นที่ได้อีกด้วย

และในกิจกรรมครั้งนี้ สื่อมวลชนยังมีโอกาสไปเยี่ยมชมพื้นที่การก่อสร้างเขื่อนหัวงานและอาคารประกอบ พร้อมส่วนประกอบอื่น ของโครงการอ่างเก็บน้ำน้ำปี้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดพะเยา  สำหรับโครงการอ่างเก็บน้ำน้ำปี้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ  พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงมีพระราชดำริเกี่ยวกับโครงการอ่างเก็บน้ำน้ำปี้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดพะเยา เมื่อวันที่ 21 เมษายน 2520 เพื่อบรรเทาปัญหาการขาดแคลนน้ำในการเพาะปลูก กรมชลประทานจึงได้ดำเนินการศึกษาความเหมาะสม และผลกระทบสิ่งแวดล้อม พร้อมทั้งสำรวจและออกแบบตามขั้นตอนมาเป็นลำดับ และเมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2558 คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติเปิดโครงการ ให้กรมชลประทานดำเนินการก่อสร้าง โดยมีแผนงานดำเนินการก่อสร้าง 6 ปี (พ.ศ. 2559 – 2564) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อส่งน้ำช่วยเหลือให้พื้นที่การเกษตรในเขตอำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา กว่า 28,000 ไร่ รวมทั้งเพื่อการอุปโภค-บริโภค  การประมง การท่องเที่ยว และยังสามารถบรรเทาอุทกภัยในพื้นที่ท้ายน้ำเขตอำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ได้อีกด้วย  ซึ่งขณะนี้กรมชลประทานได้ว่าจ้าง บริษัทให้ดำเนินการก่อสร้างเขื่อนหัวงานและอาคารประกอบ พร้อมส่วนประกอบอื่น และว่าจ้างกลุ่มบริษัทที่ปรึกษา ดำเนินการควบคุมงานก่อสร้างทั้งหมดเพื่อให้เสร็จลุล่วงตามวัตถุประสงค์ เพื่อให้ชาวบ้านในพื้นที่ และพื้นที่ใกล้เคียงได้ใช้ประโยชน์จากโครงการฯ ให้เร็วที่สุด