กำนัน ผญบ.ชาวบ้าน ต.บ้านต้ำ ทำพิธีเลี้ยงผีขุนน้ำ ขอฝนสู้แล้ง
วันที่ 16 มิ.ย. 63 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า กำนัน,ผญบ,ชาวบ้านในเขต ต.บ้านต้ำ อ.เมือง จ.พะเยา ร่วมกันประกอบพิธีไหว้เลี้ยงผีขุนน้ำ ที่วังน้ำออกรูห้วยน้ำขุ่น บ้านต้ำกลาง หมู่ 8 ซึ่งเป็นป่าท้ายหมู่บ้าน เพื่อขอให้ฝนตกลงมาตามฤดูกาล ให้มีน้ำใช้เพียงพอแก่การทำไร่ ทำนา ได้ใช้อุปโภคบริโภค ตลอดปี หลังจากที่ได้ประสบปัญหาภัยแล้ง ขาดน้ำ ในการเพาะปลูกทำไร่ทำนา
สำหรับพิธีเลี้ยงผีขุนน้ำจะมีเครื่องเซ่นไหว้และสังเวย ได้แก่ กวางคำ(สุนัขดำ) หมู ไก่ เหล้า อาหารคาวหวาน และข้าวตอกดอกไม้ พวงมาลัย พร้อมกับมีการ เชือดฆ่าไก่และกวางคำ นำเลือดสดเซ่นสังเวยผีป่าที่ปกปักรักษาที่วังน้ำออกรูห้วยน้ำขุ่น เพื่อขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล ให้ประสบแต่ความอุดมสมบูรณ์ น้ำไม่แห้งแล้ง ซึ่งเป็นพิธีกรรมตามความเชื่อที่มีมาแต่โบราณกาลล้านนา
นาย จิระพงศ์ ใจลา กำนัน ต.บ้านต้ำ กล่าวว่า ปีนี้น้ำน้อยกว่าทุกปีฝนแล้งทำให้ชาวบ้านมีน้ำไม่พอทำนา จึงได้ร่วมกัยผู้ใหญ่บ้านและชาวบ้าน ร่วมกันทำพิธีไหว้ผีขุนน้ำ ซึ่งเป็นประเพณีเก่าแก่ที่ชาวบ้านทำมาตั้งแต่สมัยโบราณ จึงได้ทำการสานต่อเพื่อไม่ให้หายไปและเป็นความเชื่อเป็นประเพณีของชาวบ้านที่ผูกโยงอาชีพการเกษตร
ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำเป็นประเพณีที่แสดงถึงความกตัญญูต่อแม่น้ำลำธารที่มีต่อการทำมาหากินของชาวบ้านโดยมีทุกจังหวัดเนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ยังมีอาชีพการเกษตรเป็นหลัก จึงต้องมีการพึ่งพาอาศัยน้ำจากแม่น้ำลำธารในการทำการเกษตรการเลี้ยงผีขุนน้ำ คือ การทำพิธีเซ่นไหว้และสังเวยผีหรือรุกขเทวดาอารักษ์ ผู้เป็นหัวหน้าของผีอารักษ์ทั้งหลายที่ทำหน้าที่ ปกปักรักษาป่าไม้อันเป็นต้นน้ำลำธาร และ เป็นการขอบคุณนรุกขเทวดาที่บันดาลให้มีน้ำใช้ในการเกษตรกรรม โดยเฉพาะในเขตลุ่มน้ำของลำน้ำนั้น ๆ และยังเป็นการขอให้ผีประจำขุนน้ำบันดาลให้ฝนตกและมีน้ำจากขุนน้ำหรือต้นน้ำนั้นไหลลงมาสู่พื้นราบ ใช้ในการเกษตร มาใช้อุปโภคบริโภคดังกล่าว