Basic Yellow 2 ไม่มีในสวนทุเรียน

เมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา กรมวิชาการเกษตร สมาคมอารักขาพืชไทย คณะเกษตรกำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย จัดเสวนาครั้งใหญ่ “Basic Yellow 2  (BY2) ไม่มีในสวนทุเรียน” ณ ห้องประชุม ชั้น 1 กองวิจัยและพัฒนาวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลิตผลเกษตร กรมวิชาการเกษตร กรุงเทพฯ  โดยมี นายรพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตรเป็นผู้กล่าวเปิดพิธีการประชุมเสวนาในครั้งนี้ว่า ภาพรวมการส่งออกทุเรียนไปจีนเมื่อปี 2567 มีทั้งหมด 53,688 ครั้ง มีการแจ้งเตือนศัตรูพืชจากสำนักงานศุลกากรแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (General Administration of Customs of the People’s Republic of China, GACC) จำนวน 289 ครั้งคิดเป็น 0.53% และการแจ้งเตือนแคดเมียม 26 ครั้งคิดเป็น 0.048% ส่วนการแจ้งเตือน BY2 มีเพียง 1 ครั้งคิดเป็น 0.001 % ดังนั้น ภาพรวมการส่งออกทุเรียนในปี 2567 ถือว่าเรายังคงเป็นหนึ่งในการส่งออกทุเรียน ถ้าเรามีการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของการผลิตทางการเกษตรที่ดีและเหมาะสมสำหรับพืช หรือ Good Agriculture Practices (GAP) และเลือกซื้อปัจจัยทางการเกษตรผ่านร้านค้าที่ได้รับมาตรฐาน Q Shop ซึ่งปัจจัยทางการผลิตหรือปุ๋ยยาที่ขึ้นทะเบียนกับกรมวิชาการเกษตรไม่มี BY2 100%

นายรพีภัทร์ กล่าวต่อว่า ตั้งแต่ต้นปี 2568 จนถึงปัจจุบัน มีการส่งออกทุเรียนทั้งหมด 1,558 ครั้ง จำนวน 20,307.45 ตัน มูลค่า 2,513.4 ล้านบาท มีการแจ้งเตือน BY2 จำนวน 11 ครั้งคิดเป็น 0.71% ทางจีน GACC แจ้งกรมฯ เมื่อวันที่ 8 ม.ค. 2568 และได้ประกาศมาตรการ BY2 เมื่อวันที่ 10 ม.ค. 2568 ว่าต้องไม่นำสีที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพมนุษย์มาใช้ในอาหาร ดังนั้นหลังวันที่ 10 ม.ค. 2568 การส่งออกทุเรียนทุกครั้งจะต้องแจ้งผลการตรวจสอบจากห้องปฏิบัติการที่ได้รับการยินยอมจากทางจีน ซึ่งขณะนี้มีขึ้นทะเบียนอยู่ 8 ห้องปฏิบัติการและกำลังอยู่ระหว่างการขอขึ้นทะเบียนเพิ่มเป็น 13 ห้องปฏิบัติการ รองรับการตรวจถึง 3,000 ตัวอย่างต่อวัน ซึ่งเพียงพอต่อฤดูกาลการส่งออกทุเรียนที่กำลังจะถึงนี้ (ภาคตะวันออกมีดแรก 4 เมษายน 2568) นายรพีภัทร์ กล่าวต่อไปว่า สถิติจากวันที่ 19 ก.พ. 2568 จนถึง 8 มี.ค. 2568 ไม่มีการตรวจพบสาร BY2 ที่ด่านจีน แต่อย่างใรก็ตามยังคงมีการปนเปื่อนของสาร BY2 อยู่เมื่อวันที่ 3 – 4 มี.ค. ที่ผ่านมากรมวิชาการเกษตรได้ตรวจพบสารฯ ระหว่างการขนส่งทุเรียนไปยังด่าน 3 ชิปเม้นท์ แต่ทางกรมฯ ได้สกัดกั้นไว้ได้ทันก่อนที่จะถึงด่านจึงไม่เกิดปัญหาขึ้น เพราะฉะนั้นการสร้างความเชื่อมั้นให้แก่ทางจีนจึงถือเป็นหัวใจสำคัญในการลดการเข้มงวดในการแนบผลตรวจวิเคราะห์สาร BY2 ทุกครั้งในการขนส่งลง

รายงานผลการทดสอบระหว่างวันที่ 19 ม.ค. 2568 ถึงวันที่ 8 มี.ค. 2568 มีการส่งออกทุเรียนทั้งหมด 1,685 ชิปเม้นท์ ผ่านเกณฑ์การตรวจสอบ BY2 1,620 ชิปเม้นท์ ไม่ผ่านเกณฑ์ 62 ชิปเม้นท์จาก 33 โรงคัดบรรจุ คิดเป็น 3.86% โรงคัดบรรจุเหล่านั้นจะต้องปรับปรุงมาตรฐานที่ได้รับการเห็นชอบจากจีนด้วยมิเช่นนั้นหากพบเจออีกครั้งจะถูกถอดถอนใบอนุญาตในการส่งออก อุปกรณ์ที่ปนเปื้อนสารฯ ไปแล้วแนะนำให้เปลี่ยนใหม่ การทำความสะอาดอาจจะไม่หมดไป เพราะสาร BY2 ไม่สามารถล้างด้วยน้ำเปล่าได้หมดจะต้องใช้แอลกอฮอล์ล้างทำความสะอาดด้วย ตามมาตรการ Big Cleaning ยกระดับคุณภาพทุเรียนไทย ตามมาตรการ 4 ไม่ คือ 1. ไม่อ่อน 2. ไม่หนอน 3. ไม่สวมสิทธิ์ 4. ไม่มีสี ไม่มีสาร หากพบการฝ่าฝืนจะถูกดำเนินตามกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง “เรากินแบบไหน จีนหรือว่าผู้บริโภคทั้งในและต่างประเทศก็ควรทานแบบนั้น” หากเกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนต้องการค้นข้อมูลทุเรียนสามารถค้นได้ผ่าน AI Chatbot ผ่าน line id : @doachat ลิงก์ นายรพีภัทร์ กล่าว

ดร.พงศ์ไท ไทโยธิน รองอธิบดีกรมวิชาการเกษตร ได้ให้เกียรติมาบรรยายในหัวข้อ แนวทางการแก้ไขปัญหาการส่งออกทุเรียนผลสดไปสาธารณรัฐประชาชนจีน สิ่งแรกที่ต้องทำคือ ผู้ประกอบการที่จะส่งออกทุเรียนต้องแจ้งสถานที่ตั้งของโรงคัดบรรจุมาที่กรมวิชาการเกษตรว่า มีความประสงค์จะส่งออกทุเรียนไปที่ด่านไหน ทางกรมฯ จะส่งเจ้าหน้าที่ไปสุ่มตรวจเก็บตัวอย่าง เพื่อนำไปตรวจโรคแมลงและศัตรูพืช สิ่งที่เพิ่มมาคือจะต้องแจ้งห้องปฏิบัติการที่ได้รับการรับรองจาก GACC เพื่อส่งเจ้าหน้าที่มาสุ่มเก็บตัวอย่างนำไปตรวจสาร BY2 โดยจะทำการสุ่มเก็บตัวอย่าง 10 จุดด้วยกันและใน 10 จุดนั้นก็สุ่มเก็บอีก 5 จุดเพื่อนำไปตรวจในห้องปฏิบัติการโดยแยกตรวจเปลือกและเนื้อจะใช้เวลาไม่เกิน 48 ชม. ก็จะทราบผล ระหว่างวิเคราะห์นั้นทางผู้ประกอบการสามารถบรรจุทุเรียนลงตู้และเคลื่อนย้ายยานพาหนะไปรอที่ด่านเพื่อฟังผลตรวจได้ หากไม่พบสาร BY2 ทางกรมฯ ก็จะออกเอกสารใบรับรองปลอดศัตรูพืช (Phytosanitary certificate : PC ) เพื่อยื่นที่ด่านตามระเบียบการส่งออกต่อไป

การเสวนาในครั้งนี้​ กรมวิชาการเกษตรต้องการให้ผู้ประกอบการ ผู้ส่งออกและชาวสวนทุเรียน​ได้เข้าใจถึงความสำคัญของขั้นตอนจากสวนจนถึงโรงคัดบรรจุเพื่อส่งออกที่จะต้องมีความปลอดภัย มีมาตรฐานนอกจากแมลงศัตรูพืชแล้ว​ สารอันตรายที่สำคัญที่ทางการจีนเข้มงวดมากในฤดูการส่งออกที่กำลังจะถึงนี้คือ ​BY2 ที่ทราบกันโดยทั่วไปแล้ว ดังนั้นขอให้ชาวสวน​ตั้งสติอย่างรอบคอบ​ในการสร้างระบบความปลอดภัยต่อผลผลิตอันเป็นรายได้สำคัญที่จะมาถึง​ ไปจนถึงโรงคัดบรรจุเพื่อส่งออกที่จะต้องปฏิบัติการ Big ​Cleaning ให้ปลอดสาร BY2 อย่างแท้จริง